И додека сите истражувања укажуваат на фактот дека младите од Македонија сакаат да купат билет за во еден правец за Европа и низ светот, или, пак, дома, сакаат да работат само во администрација, Фросина, Олгица, Петар и Мише имаат еден поинаков став кон системските аномалии, кон колективната или индивидуална пасивност, кон граѓанската проактивност, кон претприемаштвото. Позиционирани на крстосница: да се бега или дејствува, го одбираат второто. Хостелот „Лајтхаус“, кој го водат тимски, е резултат на нивната љубов кон патувањето, кон луѓето, кон приказните. Станува збор за модерно „скоцкан“ простор, кој ги плени и окото и духот
Everything was absolutely perfect! The staff is very friendly, they offer you a map with tips about changing the money, what to visit, where to eat etc. Even the other guests were somehow different from the guests in other hostels - they are very friendly and smart. Oh, and one more thing: this is the cleanest hostel I have ever been to.
Ова е само една од препораките што ќе ги најдете на „Букинг“ доколку проверите можности за хостелски престој во Скопје, а се однесува на „Лајтхаус хостел“ (Lighthouse hostel).
Четворица млади луѓе, креативни и проактивни, решија да се соочат со многубројни предизвици истовремено, какви што вообичаено носи почнувањето со работа на хостелски комплекс.
Идејата постоела одамна, а светлината на денот „Лајтхаус хостел“ ја виде од мај годинава. Оттогаш, пак, ретко се случува состојба на празни одаи.
Препораките си го прават своето. И со право.

„Лајтхаус“ е љубов кон патувањето, луѓето, приказните
И додека сите истражувања укажуваат на фактот дека младите од Македонија сакаат да купат билет за во еден правец за Европа и низ светот, или, пак, дома, сакаат да работат само во администрација, Фросина, Олгица, Петар и Мише имаат еден поинаков став кон системските аномалии, кон колективната или индивидуална пасивност, кон граѓанската проактивност, кон претприемаштвото.
Позиционирани на крстосница: да се бега или дејствува, го одбираат второто.
Ниту сакаат да чекаат „чуда“, ниту, пак, сметаат дека светот им должи нешто, ниту, пак, некои од нив, мислат дека преводот може да биде поправилниот избор или поисплатливото решение за егзистенција.
Хостелот „Лајтхаус“ е резултат на нивната љубов кон патувањето, кон луѓето, кон приказните. Станува збор за модерно „скоцкан“ простор, кој ги плени и окото и духот.
- Една година по листови и по тетратки чкртавме идеи и планови, решени дека мора да се прави нешто, мора да се смени нешто. Скокањето од едно на друго работно место, за истата просечна плата, не дава никаква слободна перспектива. Сфативме дека единствен начин да се купи слободата е ако човек работи за себе. „Лајтхаус“ е одговор на тие часови поминати на маса низ разговор... Многу млади луѓе во Македонија имаат супер идеи. За жал, само дел од нив имаат можност или храброст да ги пуштат во акција – велат тие.
Имале и скептични погледи, со клацкање на главата во стилот „ќе ви биде тешко“, добиле и загрижени коментари дека е напорно да се функционира како четворка во ваков контекст, но решиле да се обидат да ги растопат ваквите неверувања.
- Сега-засега, со по некоја мини-караница, си тераме супер. Сите сме различни, ама тоа е убаво. За различни работи сме убедени дека се најбитни, така што четири нешта во секое време се во преден план и се беспрекорни. И коментарите што ги добиваме од нашите гости упорно го потврдуваат тоа – нагласуваат нашите соговорници.
По образование се тројца книжевници и еден земјоделец. Но, сите имаат замисла секојдневието да не им се сведува на едно фиксно работно биро.
- Да, и тука компјутерот е на истата маса секој ден, но луѓето се различни, а приказните ретко се повторуваат. Предноста на оваа работа е константната промена. Може да се рече дека е патување од втора рака… - ми доловуваат Фросина, Олгица, Петар и Мише.

Се зафативме со „озборувачки“ бизнис
Ги прашувам, зошто, на пример, Јоханес од Германија, би било убаво да реши да престојува во овој хостел на скопскиот кеј? Кои се компонентите што го прават поинаков од другите?
Зашто го чуваме како капка, ми велат. Но, и не само поради тоа, додаваат со широки насмевки.
-Па, Јоханес ќе нѐ одбере затоа што ќе добие целосно уживање, ќе добие и некоја чашка домашна, ж’та кавадаречка, добро дружење, еден куп препораки, и четворица луѓе што се подготвени да му се најдат со сè што можат. Сите тука сме дома, a каде подобро можеш да пречекаш гостин, ако не во својот дом. Мислам дека тоа е главната разлика. Веројатно најголемата предност е тоа што никој од нас не е платен да биде тука (не е вработен). Сите сме тука по своја волја и желба. Никој не чека да дојде крај на смена за да си оди дома и да се мавне од тука. Напротив. Речиси секогаш остануваме многу подолго или доаѓаме порано – ми велат од инспиративната четворка.
Често меѓу себе се шегуваат дека „бизнисот“ со кој се зафатиле е „озборувачки“, затоа што „бекпекерите“ (или во нивен обид за превод: ранецчии) се среќаваат по разноразни хостели низ светов и зборуваат за претходните искуства во други земји.
Тоа, велат, всушност, им е и поттик да се трудат повеќе да го развијат нашиот туризам. Се обидуваат гостите да си поминат што поубаво, да им откријат што е можно повеќе за ова, во сериозна туристичка смисла, неоткриено катче земја.
- Имаме многу искрен однос со нашите гости. Им кажуваме реално што сметаме дека вреди да се види за време на нивниот престој. Им објаснуваме колку, всушност, преубави места се изоставени од стандардните туристички водичи. Им ја „продаваме“ нашава земја, а богами не ги изоставаме и соседните, велат носителите на „Лајтхаус“.
Градина со домати, тиквички, рукола и босилек
Се интересирам и која е екодимензијата на „Лајтхаус“. Прашувам дали внимаваат на принципите на одржливо живеење и на заштита на животната средина... И не сум изненадена од нивниот став.
- Правиме колку што можеме, се трудиме да делиме пластика и да им ја даваме на собирачите, со надеж дека, навистина, се носи некаде да се рециклира. Се трудиме да не користиме работи за кои знаеме дека се штетни. Се грееме на струја. Имаме мала градина во дворот во која одгледуваме домати, тиквички, рукола и босилек – набројува тимот.
Но, одржувањето и водењето хостел, се согласуваме, е и многу повеќе од тоа. Од внатрешно уредување, концепт на работа, оригинална понуда, применливи искуства од страна... Потреба од сојузници и истомисленици во идејата, па и да се малку на број.
- Ние сме стандардни деца на балкански родители, малку размазени, малку „мама, се пере ли маицава на 60?“ така што, без нашите, којзнае колку побавно и потешко ќе одеше сè. Тие ни помогнаа најмногу, не само финансиски, туку и со работа, со совети, со лекции за тоа како функционираат нештата. И, се разбира, другарите ни помогнаа многу, за средување, кревање, раскревање, за сè и сешто. Тука мора посебно да ги споменеме и другарите од прекрасниот комшиски хостел „Шанти“. Од голема помош беше и тоа што тројца од нас се со многу голем „багаж“ во работа во хостели, па многу нешта веќе ги знаевме – раскажуваат тие.
За крај, велат, паметат многу убави случки од процесот на раѓањето на „Лајтхаус“, но, како најзапаметени, „дефинитивно ќе им останат искуствата со мајстори од секаков ков“.

Нашите гости се љубопитни патници
Скопје има места за восхит, кои со задоволство може да се препорачаат, но и места што треба да се премолчат, барем во препораката за шетање.
Ги прашувам четворицата ентузијасти како ги претставуваат некои од нашите урбани, архитектонски, културни (и културолошки) минуси...
- Ја препорачуваме чаршијата како наше најавтентично место, со прекрасните стари скопски занаетчии, но и како место за излегување („Менада“, „Ла кања“, „Капан-ан“), потоа Дебар маало, платото пред МСУ, МКЦ, настаните што се случуваат наоколу, бесплатни шетачки тури што ги организираат прекрасни млади туристички водичи. Што се однесува, пак, за архитектонските утки, на ѓубрето што патува низ Вардар, чијашто публика сме во прв ред, и на ѓубрето по улиците, на ненаправените улици во Маџир маало, на загадувањето, на бездомниците, на нашиот град претворен во градилиште, на сечии огромни градежни фирми и на вкупната урбана гадотија што ни зјае зад капијата во убавото дворче, за жал, ништо не можеме да прекриеме. Зашто нашите гости се во голем број љубопитни патници што очите и умот си ги користат за навистина да гледаат. Иако, морам да признаам дека на сите ни е веќе малку преку глава да објаснуваме зошто е тоа така, како и што се судирите меѓу нашата земја и Грција, и Бугарија, и Србија, и Албанија, итн... – одговараат нашите претприемачи.
Жичница од „Лајтхаус“ до МКЦ
Впечатокот што го добивам од лидерите на „Лајтхаус“ е дека се полни со идеи и со планови, како ова нивно место да го направат уште посветло, повидливо, попријателски настроено, поуспешно, побарано...
- Идните планови ни се астрономски. Од кревети што сами си менуваат постелнина и соби што сами се чистат, па сѐ до жичница од „Лајтхаус“ до МКЦ (се смеат). Но, ќе почнеме од нешто помало. Во блиска иднина ќе монтираме и отвориме бар во самиот двор на хостелот. Тука и лете и зима нашите гости и пријатели ќе можат да се дружат со пијачка в рака. Во моментов, најважен иден план ни е да побараме помош за чистење, менување постелнини и слично и, веројатно, за држење смени на рецепција. И, би сакале, некако, во сето тоа, да останеме фер и со ова другарско-анархистичко рамноправно уредување во нашава мала заедница, а притоа да не пропаднеме, да не станеме циници, и да не се свртиме кон општопознатите леснотии за експлоатирање, што се чинат неизбежни во нашиве фирми. Размислуваме и за волонтери, што е мошне честа практика во хостелите низ светот, иако ни се гледа малку компликувано тоа прашање, така што сè уште не знаеме. Другите планови засега се однесуваат на доуредување и на досредување на куќата, на домаќински работи – искрено споделуваат четворицата иновативни, забавни и вредни пријатели.