Заштита на виталните шуми во Албанија и Северна Македонија во корист на природата и луѓето

Македонското еколошко друштво (МЕД) во соработка со Регионалната канцеларија на IUCN за Источна Европа и Централна Азија (IUCN ECARO) и организацијата за заштита и зачувување на природната средина во Албанија (ППНЕА), со поддршка на македонското Министерството за животна средина и просторно планирање го започна проектот „Иницијатива за северни шуми: Обнова на шумите во Северна Македонија и Албанија“.

Како дел од глобалната „Иницијатива за северна шума“ финансирана од Фондацијата на шведската поштенска лотарија, проектот има за цел да придонесе кон ревитализацијата изачувувањето на особено важни шуми во Албанија и Северна Македонија и да ги зајакне капацитетите и посветеноста на локалните, регионалните и националните засегнати страни за одржливо управување со шумите.

„Ревитализација на шуми во Северна Македонија и Албанија, е важна и за нашите држави, но и за исполнување на европските цели од Стратегијата за шумите на ЕУ до 2030 година, бидејќи природните екосистеми не препознаваат граници и бараат усогласено и одржливо управување. Се стремиме кон нивна заштита, но при тоа ја поддржуваме и нивната социо-економска функција заради обезбедување просперитет на руралните подрачја и поттикнување на одржлива био-економија базирана на шумите“, истакна министерката за животна средина и просторно плнирање Каја Шукова во поздравното обраќање.

Во текот на изминатите две децении, Северна Македонија загуби 5,5% од своите шуми, а Албанија загуби 6,5%, според Global Forest Watch. Овие алармантни трендови се протегаат по должина на региони кои се богати со биодиверзитет, вклучително и живеалишта кои се клучни за опстанокот на критично загрозениот балкански рис и виталните коридори на дивиот свет кои поврзуваат различни шумски области на национално и прекугранично ниво.

Последиците од климатските промени, исто така, ја интензивираа штетата од шумските пожари низ целиот регион, што резултираше со намалена разновидност на шумите и отпорност на екосистемот a ги направи подложни на штетници и болести.

„Фондацијата на шведската поштенска лотарија има долгорочна заложба за борба против климатските промени и зачувување на биолошката разновидност. Спречувањето на уништувањето и експлоатацијата на шумите, како и зачувувањето и ревитализацијата на шумите се ефективни алатки. Затоа, ја инициравме Иницијативата за северни шуми бидејќи шумите во Европа, Северна Америка, Кавказ и Централна Азија играат важна улога и за климата и за биолошката разновидност, но доста често се надгледувани.

Овозможувањето на IUCN да го унапреди одржливото управување со шумите во Албанија и Северна Македонија е нешто што со нетрпение го очекуваме“, изјави Мари Далор, генерален секретар на Фондацијата на шведската поштенска лотарија.

Проектот има за цел да се спротивстави на понатамошното губење на шумите преку ревитализација на клучните предели на биолошката разновидност надвор од заштитените подрачја. Со имплементација на природни решенија (Nature-based Solutions), проектот ќе се фокусира на обновување на шумскиот пејзаж во значајни области за зачувување на балканскиот рис, особено Буковиќ во Северна Македонија и Паштрик-Морина во Албанија.

Напорите за реставрација ќе донесат бројни придобивки, вклучувајќи и секвестрација на јаглерод и зголемена отпорност на екосистемот. Покрај директните резултати, проектот игра клучна улога во градењето на капацитетите за реставрација, усогласувајќи се со предизвикот во Бон и промовирајќи одржливо управување со шумите во двете земји.

Настанот за лансирање имаше детални презентации од експерти и партнери за спроведување, расветлувајќи ја моменталната состојба на шумите во регионот и итноста на напорите за ревитализација. Присутните се вклучија во дискусии за клучните проектни активности и ги истражуваа можностите за идни партнерства и иницијативи за соработка.

Претставници од различни национални и локални власти и од Албанија и од Северна Македонија, заедно со претставници од меѓународните организации и невладини организации, заштитата и академската заедница присуствуваа на настанот, истакнувајќи ја широката поддршка на проектот.

„Овој проект означува клучен чекор кон ревитализација на шумите кои се од витално значење за здравјето на нашите екосистеми и благосостојбата на заедниците“, истакна Борис Ерг, директор на Регионалната европска канцеларија на IUCN. „Покрај тоа, тој ја покажува посветеноста на обновувањето и зачувување на шумските екосистеми во Северна Македонија и Албанија. Користењето на природни решенија е клучен чекор напред во ревитализација на деградираните шуми, овозможувајќи нивно одржливо управување и со тоа зајакнување на отпорноста на климатските промени. Заедничката акција на клучните актери и посветеноста прикажани овде денес даваат надеж за посветла, поодржлива иднина“.

Двегодишниот проект ќе се фокусира на обновување особено важни шуми во две приоритетни области во секоја земја избрана преку Методологијата за проценка на можностите за ревитализација, како и зајакнување на капацитетот и посветеноста на локалните, регионалните и националните авторитети за шумите.

Фото: Б. Богдановска