Не ми е важно кој може подобро, важно ми е што можеме заедно!

Време на читање: 9 минути

Глумица.
Сигурно така ја викале кога била мала.
За прв пат ја видов на сет на снимањето на независното остварување „Статус: во неволја“ на авторката Елеонора Венинова, каде таа ја глумеше „бремената“ тинејџерка Весна. За мене беше неверојатно што во еден момент, таа беше игрива и расположена девојка, а во следниот, кога се снимаа нејзините сцени – се преобразуваше во тинејџерка со големи тегоби. Години подоцна ја гледавме и во спотот “Cone of Shame” на, еден од моите омилени бендови, “Faith No More”. Актуелна е и по филмот „Бизнисот на задоволството“ во режија на Гоце Цветановски, кој бележи успеси на меѓународна сцена, но и со театарскиот перформанс „Под.Готвено“ во режија на Дејан Спасовиќ.
Разговараме со Слаѓана Вујошевиќ, која, повеќето пријатели и познаници ја знаат како Џаџе, а сите родители и деца во земјава (и секаде каде што е популарен серијалот „Светот на Биби“), како гласот и енергијата на анимираниот лик Биби.

Вашата актерска вештина е достапна за уживање и за најмалите (преку ликот на Биби), за гледачите на турски серии, за љубителите на театарската уметност (претставите на Турскиот театар во Скопје и на независната уметничка сцена), филмот, па до металхедси (да, таа е во спот на “Faith No More”). Има(в)те и професорска кариера, наоѓате инспирација и во фотографијата… Ова се сите Ваши уметнички идентитети, или има уште некој?

Кога бев многу мала, пишував дневник… го криев од сите и го чував само за себе, но постојано како да бев во страв дека сепак некој што не сакам ќе го прочита… па така паралелно со страниците посветени на моите најинтимни доживувања на секојдневието, решив да пишувам редови кои ќе бидат доволно умешно спакувани за ете во случај некој да ги прочита… И така пакувајќи ги своите интимни чувства во метафори, почнав да пишувам проза и поезија… многу ретко ја споделувам со другите, но тоа дефинитивно е уште еден израз преку кој излегува дел од мене… А од неодамна, во соработка со Дејан Спасовиќ ја доживувам и магијата на музиката… Од секогаш сум сакала да пеам, но ми се чини со секоја проба, тој ме учи како да допрам до најдлабоките делови на себе преку секоја опеана песна или поезија… Сигурно има уште многу уметнички идентитети кои допрва ќе ги откривам за себе… впрочем тука лежи магијата на тоа да се биде уметник…


Како работите на вашата моќ на трансформација? Ја растете ли, ја негувате, сметате дека тоа е талент, кој си доаѓа сам по себе, или нешто трето?

Секоја трансформација ми се чини е резултат, пред сè, на силна желба и потреба… личната трансформација како човек, која ми се случува секојдневно, ја доживувам како остварена желба за растење, менување. А актерската трансформација од лик до лик, сметам дека подразбира емпатија, желба да се дознае каков е другиот, да се поседи во негова кожа, да се разбере вистински… и потоа да се оживее таа приказна, преку своето тело, глас, мисли, емоции… да се биде канал низ кој ќе мине таа друга душа…

Сцена од перформансот „Под.готвено“. Фотографија: Стефан Рајхл

Во овој контекст, како ја негувате инспирацијата и мотивираноста за секој нов ангажман? Што е клучно за еден актер за да може одлично да одговори на вака различни улоги?

Желбата е клучна, а кога се има желба, следи силен фокус на остварување на таа желба. Подеднакво се важни добри соработници, со точни индикации и насоки, континуирана размена на знаења, искуства и креативни идеи. А инспирацијата? Таа е насекаде околу нас, треба само да сме доволно присутни во секој миг за да ја забележиме

Како се справувате со предизвиците – на сцена, но и надвор од неа?

Работам интензивно на тоа полесно да ги препознавам предизвиците, особено навреме да согледам дали сама несвесно сум си ги задала, или едноставно средината ми ги наметнала. Кога знам каков е предизвикот и од каде доаѓа полесно се соочувам со него, го прифаќам, и успевам да му се препуштам и со тоа да го совладам! Исклучително е важно да не се мешаат предизвиците на сцена и тие надвор од неа… доколку тоа се случи имаме проблем! Но повторно, освестувањето е клучно решение и во тие неретки случаеви!

Вештачката интелигенција (ВИ) и актерите е дел од темата на вашата докторска дисертација. Кои се ризиците од ВИ за актерите, а што е она што е добредојдено од оваа наша нова реалност? Како гледате на ВИ, кои се вашите размислувања?
Секоја нова технологија на почетокот претставува закана за уметникот, особено доколку заканата лежи во фактот дека таа технологија покажува способност да креира нешто навидум слично како и самиот уметник. Тука се јавува стравот од конкуренција. Секој уметник во даден момент се споредува себеси и својот капацитет со талентот и успехот на некој свој колега… и тука лежи замката од која понекогаш може да биде исклучително тешко да се излезе. Во моментов ми се чини токму кон тоа е насочена битката која ја водат уметниците со ВИ. Но за мене ова време е залудно загубено. Вештачката интелигенција, е уште една човечка креација, и ми се чини уште еден медиум низ кој актерот може да дејствува. Мене не ми е важно кој може подобро, важно ми е што можеме заедно!

Грижа за себе и за менталното здравје е тема околу која, колку и да се зборува, никогаш не е доволно. Раскажете ни повеќе за вашите техники за грижа за себе (и со тоа и грижа за другите).

Уф колку убава и навистина значајна тема, особено денес!
За мене, свесна грижа за себеси подразбира континуиран процес на себеспознавање. Често си ги поставувам прашањата „која сум јас“, „што сакам“, „што ми треба“, и забележувам, почести се одговорите „која не сум“, „што не сакам“, „што навистина не ми треба“. Така се лупам како кромитка, дали преку медитација, јога, заемно дишење со некое дрво во дворот на моето маало или едноставно, разговор со најблиските. Деновите кога сум успеала да излупам повеќе слоеви од сè она што не сум, успевам да допрам поблиску до тоа што можам да бидам. Тогаш слушам повеќе, говорам помалку, тогаш сум сега и овде за сè што ми носи животот, мирна сум и со раширени раце прифаќам сè што ми доаѓа. Другите денови е потешко, бидејќи рацете ми се крвави од силниот стисок на дланките кои не сакаат да пуштат нешто, што подоцна сфаќам, не ми ни требало. Тие денови и умот станува досадна цимерка која многу дрдори. Полн е мисли кои објаснуваат како треба и како не треба, се расправаат со неправдите и континуирано докажуваат нешто. И оп вдишувам, издишувам… го чувствувам подот под стапалата, некакво чешкање на вратот, ладен воздух на кожата… сега сум овде, овде сум сега… умот се стишува… дланките се ослободуваат… пуштам сè што не е мое… и поблиску сум до сè што веќе имам!

Баланс. Како до него?

Со добра организација! Додека живеев во Истанбул, научив како да го менаџирам времето за да можам во само 24 часа да ги направам сите работи кои сакам! Истовремено пишував докторска дисертација, играв во ТВ серија и подготвував театарска претстава, а притоа само патот од едно до друго место во градот ми одземаше скоро 3 часа во денот. Но, со силна желба, јас бев и достапна на вибер за најблиските во Скопје, а успевав да остварам нови пријателства во Истанбул. Сега, во Скопје, каде со велосипед пристигнувам од едно до друго место за неполни 20 минути, денот како да има 36 часа. Но, понекогаш со лоша организација не успевам ни една работа да завршам комплетно. Сè е до желбата и посветеноста во нејзино остварување! Фразата „немам време“ ја доживувам како потсетник дека можеби нешто не сакам доволно!

Имавте можност подолг период да работите и да живеете во Истанбул. Што треба ние „да извезуваме“ како земја?

Извезовме многу. Сега ми се чини време е да почнеме да задржуваме млади таленти со тоа што ќе им обезбедиме правилен раст и развој, ќе им овозможиме простор за креација и себереализација, давајќи им безрезервна поддршка во осварување на соништата!

На што работите во моментов? Што да очекуваме од Вас оваа пролет и лето?

Повторно, работам на повеќе нешта иствремено. Но, ете голема радост чувствувам кон втората соработка со „Глумците пеат“. Ми се чини ова е еден од ретките настани кои обединуваат повеќе актери од скоро сите театри. Навистина сум среќна што во ова издание ќе имам точки со колешки со кои скоро никогаш претходно не сме работеле и искрено се надевам на многу смеа и радост. Во меѓувреме подготвувам уште неколку проекти чии детали сега за сега не би смеела да ги откривам. Но наскоро секако ќе ѝ се прикажат на јавноста, па едвај чекам да ги видам впечатоците.

Ајде малку за Џаџе, приватно… Раскажете ни за вашите хоби активности.

Со сопругот делиме заедничка активност која подеднакво нè возбудува и исполнува, а тоа е нуркањето. И двајцата го сакаме подводниот свет и скоро сите заеднички одмори ни минувале во постојано набљудување на подводните суштества со маска, и секако нели, неизбежното чистење на ѓубрето заплеткано во алгите или песокот. Но од неодамна, ова ограничено нурнување, поради лимитот на снорклинг опремата, ни се виде недоволно и силната желба да бидеме што подлабоко, нè охрабри да запишеме курс и да се здобиеме со сертификат за длабочина од 30 метри. Наш инструктор беше Јордан Топкоски, Македонец кој 20-тина години со својата преслатка фамилија живее и работи во Дахаб, во „Ред Си Резортот“. Нуркањето е уште една активност за себеспознавање, за освестување на најдлабоките стравови, за прифаќање на другиот и дозволување на себеси да бидеш надвор од комфорната зона. Тоа е активност во која најдоминантниот звук е звукот на сопственото дишење.

Која книга би ја препорачале на нашата публика ?

Поезијата на Искра Донева. Било која од незините збирки поезија и да ја прочитате, ќе ви ја стопли душата, ќе ви го насмее срцето и ќе ви ја врати љубовта кон животот! А со секоја купена книга ѝ помагаме да си овозможи адаптирано живеалиште за функционално живеење, специјализирано за лица со церебрална парализа, како што е и самата Искра. Заследете ја Искра Донева на социјалните мрежи и впијте ги сите креативни дела кои таа ги создава!

Кој филм, серија, музика, поткаст… би го препорачале на публиката на „Лице в лице“?

Краткиот филм „Validation“ (Kurt Kuenne, 2007) за едно добро освестување што ни треба на сите постојано, но и колку лесно може да си го дадеме едни на други, а и сами на себе! Серијата „Modern love“ (2019-2021) ,бидејќи се презаситивме од тоа како не треба, и навистина ни недостига да видиме дека и доброто и убавото постојат и не се тешко достапни!
Од музика, навлечена сум на „Фолтин“, прекрасно откритие ми се „Фанк Шуи“, а за сонце во градите и кога е ладно надвор „Blue skies“ од Ella Fıtzgerald!
Од подкасти топло препорачувам: Културен подкаст со Сара Атанасовска за конечно да чуете рецензии за македонскиот филм и театарски претстави и ЕУ Подкаст со Тамара Ристеска за да бидете во тек со креативните дела на наши уметници во земјава!

Да имате една супермоќ, која би била таа? Зошто?

Моќ да молчам во моменти на навидум непријатна тишина.

Имате 7 години. Во училиште работите писмена вежба на тема „Што сакам да бидам кога ќе пораснам и зошто“. Што сте напишале?

Детективка!

Слаѓана во театарскиот перформанс „Под.готвено“. Фотографија: Стефан Рајхл

Fast-forward 80 години од тој момент, имате 87 години. Каков живот имавте? За што сте најгорда, што ве направило најсреќна и најисполнета?

Живот животиште, падни стани, сите Дрини беа криви, никогаш не ги исправивме ама никогаш не престанавме да се обидуваме да ги исправиме. Ама, за чудо, научив да слушам повеќе, да говорам помалку… уште ја играме „Под.готвено“…. и конечно сум ПАЧА МАМА и во претставата и во животот ( За тие кои не знаат, следете го репертоарот на „Рaкатрак“ и „Ветра арт“ на социјалните мрежи и дојдете на следната изведба на ПОД.ГОТВЕНО, ќе ви биде појасно!)

Што би ѝ кажала 7-годишната Џаџе, на оваа сега?