Бизнис-партнерства што создаваат вредности

ИНТЕРВЈУ СО ЕН-СОФИ ГУНАРСОН, ИКЕА

За­на­ет­чии од различни земји во светот, кои се соочуваат со општествени и со социјални предизвици, но­сат нова вредност преку партнерство со светската марка ИКЕА. Од една страна, компанијата до­би­ва уникатни предмети за разубавување и функционалност во домот, а дејствувајќи на полето на одрж­ли­ви­от развој има и подобар брендинг, а, од друга, влијае на обезбедување интеграција за ран­ли­ви сограѓани, поттикнува процеси на инклузија, вработување и поставува важни оп­штес­тве­ни прашања.
Со Ен-Софи Гунарсон, менаџерка на одделот за нови партнерства и соработка во шведската марка ИКЕА, се запознавме на Форумот на добри компании, каде што таа беше меѓу главните говорници.
– Оп­штес­тве­на промена и интеграција се основни точки и за бизнисот – децидна е Гунарсон.

Со неа разговараме токму за соработката со социјалниот бизнис и за промената што ја прават за­ед­но. Носи инспиративна приказна, со професионално искуство во маркетинг, развој на дигитални про­из­во­ди и менаџирање промена во компанијата. Самата вели дека ѝ е важно што има можност да работи на засилување ранливи луѓе:
– Са­кам да ги поврзам веб-развојот и развојот на интернет со ранливите луѓе. Интернет-сферата ну­ди начин да ги засилиме луѓето. Добивате пристап до знаења, содржини, информации, кои, ина­ку, на некои луѓе не би им биле достапни. ИКЕА постигнува многу со интегрирање на со­ци­јал­но­то претприемаштво во нашиот синџир на вредности и со создавање инклузивни работни места за маргинализираните и ранливи луѓе или граѓани, кои од различни причини се далеку од пазарот на труд – посочува Гунарсон.

Уникатност, долгорочност и лојалност

Гу­нар­сон бележи и идентификува социјален бизнис што нуди производ што може да се продава под името на ИКЕА, а во кој се вклучени како кокреатори. Заеднички го развиваат производот, има­ат заеднички бизнис-тимови и тимови за развој.  Соработката меѓу ИКЕА и социјалниот биз­нис, како што појаснува Гунарсон, најчесто се однесува на пазари каде што нема добро развиени си­сте­ми за социјална заштита и државни структури што на сигурен начин ги поддржуваат ран­ли­ви­те граѓани.

– Тие со кои соработуваме се приватни претпријатија или се здруженија на граѓани, а прават ви­стин­ска разлика. Тие можат да бидат инспирација бидејќи создаваат придобивки за ком­па­ни­и­те со кои соработуваат. Не станува збор за филантропија бидејќи ова е социјален бизнис!

Гу­нар­сон посочува дека е важно што во овие социјални претпријатија гледа потенцијал за пораст.
– Збо­ру­вам дури и за глобален пазар, па и да станат редовни снабдувачи на ИКЕА. Социјалните прет­при­ја­ти­ја што се наши партнери имаат уникатни вештини, изработуваат ракотворби или нив­ни­от бизнис припаѓа и на циркуларната економија. Тоа е една придобивка што ние ја спо­де­лу­ва­ме со нашите клиенти, тоа е уникатно, а за бизнис како ИКЕА уникатноста има големо значење – по­со­чу­ва Гунарсон.

Збо­ру­вај­ќи за клучните придобивки од ваквата соработка, таа нагласува и дека производите се од одрж­ли­ви или сурови материјали или, пак, ја применуваат циркуларноста како принцип во ра­бо­те­ње­то.
– Друг важен елемент е што нашите партнери размислуваат долгорочно. Овие социјални прет­при­ја­ти­ја не мислат на тоа да постигнат максимален профит за сопствениците, туку гледаат дол­го­роч­но како можат да ги унапредат бизнис-моделите за да можат да адресираат социјални и оп­штес­тве­ни предизвици преку бизнис. Ова, исто така, значи долгорочно влијание во општеството. Ви­стин­ска­та придобивка за 10 години значи дека се поттикнало размислување во нашето оп­штес­тво на кое сега никој не мисли, не го гледа – се ангажирале, се вработиле луѓе, кои, инаку, не би ја има­ле таа можност, некои материјали не завршиле на депонија, туку од нив е направен нов про­из­вод. Ова е стратегиски пристап. Социјалните претпријатија со кои соработуваме, исто така, вра­бо­ту­ва­ат луѓе, кои, со сличен менталитет на овој, остануваат во компаниите токму поради мисијата што ја имаат овие фирми – да направат промена. Ваквите луѓе се лојални и остануваат многу по­дол­го на работните позиции бидејќи работата не им носи само плата, туку подлабока смисла, ми­си­ја – вели таа.

Трансформација од печатен каталог кон комплексен веб-сајт што нуди интеракција

Неј­зи­но­то патување во ИКЕА почнува во 2005 година, како проектен менаџер за развој на веб-ре­ше­ни­ја. Споделува дека во тој период компанијата немала развиено присуство на интернет, па бил клучен процесот на менаџирање на промената, која била неопходна за бизнисот.
– Бе­ше основно да објаснам зошто воопшто на ИКЕА ѝ е потребно присуство на интернет. Тогаш има­ше каталог, обемен материјал, за кој сите мислеа дека е доволен – вели таа.

Гу­нар­сон појаснува дека работејќи како  заменик-менаџер во ИКЕА во Шведска, знаела дека про­ме­на­та може да дојде од неа. Така, лансирањето на концептната платформа „Одржливи решенија до­ма“ бил нејзиниот прв исчекор кон ново поле во нејзината професионална кариера во ИКЕА.

– Чув­ству­вав дека сакам да правам нешто комплетно поинакво. Идејата беше да направиме пла­тфор­ма за тоа како ИКЕА може да инспирира, да охрабри и да овозможи нашите консументи да има­ат поодржлив живот дома, преку решенија што го подобруваат знаењето, влијаат на свеста  и на употребата на нашите производи.  Зборувам за едноставни нешта, кои можат да ја намалат упо­тре­ба­та на енергија – на пример, ламби, завеси итн. Почнав нешто ново. Имав голем интерес за одржливост, приватно, живеев на тој начин, но немав формално образование. Шведска ста­ну­ва­ше пилот-пазар за глобални решенија и беше одлично време да го почнеме ова – вели таа.

По­јас­ну­ва дека партнерствата и соработката со социјалните претпријатија дошле откако создале и ре­ше­ние за глобално производство. Тоа бил следниот чекор.
– Се придружив на многу мал тим и работевме во циклуси, од почеток до крај, од наоѓање парт­нерс­тва до развивање производи што ќе бидат достапни за продажба. Ние бевме нешто како мала ком­па­ни­ја во компанија и имавме голем претприемачки дух бидејќи правевме сè од почеток, од прет­ста­ву­ва­ње, изложби, создавање стратегии за поддршка на земјите што го лансираат про­из­во­дот итн. Ова беше многу интересно и забавно, но мораше да се внимава на инфраструктурата на ИКЕА. Не можеш да користиш своја инфраструктура при ваков процес бидејќи тоа е екстремно те­шко во голема компанија. ИКЕА има многу добра функција и структурни процеси што работат од­лич­но, но само ако си дел од нив. Ако си надвор, тешко е да влезеш во приоритетите и процесите.  Ни требаа три години за тоа. Нашата социјално-претприемачка иницијатива стануваше сè по­за­бе­леж­ли­ва, сè повеќе луѓе беа свесни за нас, успеавме да ги издигнеме нашите партнери да имаат по­ве­ќе производи, да опфаќаме поголем пазар со нив. Останавме мала група, не се проширивме во број на луѓе, но се проширивме со начинот на работа затоа што сега постратегиски и тактички пла­ни­ра­ме и ги градиме внатрешните системи, ги поврзуваме тимовите за развој на производи и прет­при­ја­ти­ја­та низ светот – споделува таа.

Лидерство преку инспирација

Гу­нар­сон ја споредува работата сега, кога ИКЕА е партнер со социјални претпријатија од Азија – Ин­ди­ја, Индонезија, Виетнам, Јордан, но и од различни земји од САД и од Европа, со почетоците.
– Мно­гу е интересно и инспиративно ако се земат предвид нашите почетоци и сега. Тешко е да во­диш кога немаш целосен мандат за тоа. Немаме мандат за развој на производи или за ме­на­џи­ра­ње на партнерствата, тоа е дел што припаѓа на набавките, но имаме мандат за да поставиме на­со­ка, цели и тактика. Тоа е начинот на кој ние водиме, преку инспирација, свесност и осигурување де­ка луѓето што работат преземаат одговорност за резултатот и чувствуваат припадност и сопс­тве­ност. Само така  работите можат да растат. Затоа е важно да им се дадат тие предуслови на луѓето со кои работите – да ја чувствуваат сопственоста. За мене, херои на нашата организација се сите лу­ѓе што преземаат акција, од продажба, техничари, тие што работат директно со партнерите, ти­мот за развој, тие се мои херои затоа што преку нив се остваруваат целите.
По­со­чу­ва дека секогаш е предизвик да се донесе нов начин на размислување, да се приспособи по­стој­ни­от бизнис-модел за да се создаде нешто ново, поголемо, кое ќе донесе општествено вли­ја­ние.

Секогаш согледајте ги можностите што се нудат

Пра­ша­на за најважните сегементи на бизнис-еволуцијата и на пазарната еволуција – сплотувањето на бизнисот со општествената одговорност и неизбежните точки од кои треба да се почне, таа по­со­чу­ва дека секогаш треба да гледаме во можностите.
– Мож­но­сти­те што произлегоа од дигиталното присуство, пред сè, лежат во содржината, ви­стин­ска­та содржина што можеме да ја прикажеме на интернет. Споредено со каталог, на пример, мо­же­ме да отидеме многу чекори понапред, да воспоставиме интеракција со луѓето, да градиме не­што заедно со нив.  Се навраќам на една смешна анегдота од тогаш кога не можевме да им об­јас­ни­ме на луѓето колку е, во суштина, голем нашиот веб-сајт. Така, ги пренесовме сите чекори на хар­ти­ја, со сите потстраници. Потоа, менаџерот се шеташе наоколу со неколку метри хартија, со цел да се разбере колку многу содржина постои на веб, која е потребно да се уреди, да опре­де­ли­ме буџет за одржување, за дополнителна содржина, за да го развиваме. И потоа дојде менаџерот на каталогот и го покажа печатениот каталог од стотици странци, наспроти илјадниците листови од веб-страницата. Тоа беше добра визуализација затоа што беше презентирана комплексноста, но и длабочината што ја презентираш пред светот. Затоа е интересно да се посочи на тоа каде бев­ме пред 15 години, кога, едноставно, немавме знаење.